تشخیص و درمان حاملگی مولار
دکتر میترا حبیب‌زاده، متخصص و جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در گفت‌وگو با سرویس سلامت باریش نیوز، اظهار کرد: حاملگی مولار یا پوچ که در میان عوام به بچه خوره نیز معروف است، زمانی رخ می‌دهد که در تخم بارور شده، به دنبال بروز اختلال در لقاح اسپرم و تخمک، ناهنجاری‌های خاصی وجود داشته باشد. به این معنا که تخم بارورشده یا هرگز به جنین تبدیل نمی‌شود (که به آن مول کامل گفته می‌شود) یا این که به شکل غیر طبیعی رشد می‌کند و نمی‌تواند زنده بماند (مول نسبی).
وی افزود: نکته بسیار مهم در مورد حاملگی پوچ یا مولار آن است که بر خلاف تصوری که نسبت به این نوع بارداری‌ها در زنان وجود دارد و آنان را نسبت به امکان بارداری‌های بعدی شان دچار تردید می‌کند، نه تنها خانم‌ها پس از طی دوره درمان کامل این بیماری می‌توانند باردار شوند، بلکه حتی به دنبال بدخیم شدن این بیماری و طی دوره شیمی درمانی نیز امکان بارداری مجدد در اکثر موارد وجود دارد.
متخصص و جراح زنان می‌گوید: بررسی سطح هورمون بارداری (بتا اچ سی جی) طی شش ماه پس از درمان حاملگی مولار و تائید پایین بودن سطح این هورمون به این معناست که بیمار می‌تواند باخیال راحت باردار شود، زیرا احتمال عود این بیماری بسیار کم و حدود یک درصد است.
وی در ادامه عنوان کرد: در حاملگی‌های طبیعی، تخم بارور شده دارای 23 کروموزوم از پدر و 23 کروموزوم از مادر است. در اغلب حامگلی‌های مولار کامل، کروموزوم‌های مادر در تخم بارور شده وجود ندارد و کروموزوم‌های پدر نسخه‌ای دیگر را تکثیر می‌کند، بنابراین دو نسخه از کروموزوم‌های پدر در تخم وجود دارد و هیچ کروموزومی از مادر در آن موجود نیست. در این حالت، جنین، کیسه جنینی یا هیچ بافت جفتی طبیعی وجود ندارد و جفت توده‌ای از کیسه‌های شبیه خوشه انگور را تشکیل می‌دهد.
حبیب زاده افزود: وجود کروموزوم‌های پدری در حاملگی مولار به معنای نقش داشتن پدر در این نوع حاملگی‌ها نیست. البته در بیشتر حاملگی‌های مولار جزئی، در تخم بارور شده کروموزوم‌های مکمل مادر نیز وجود دارد، اما کروموزوم‌های پدر دو برابر می‌شود، بنابراین به جای 46 کروموزوم، 69 کروموزوم وجود خواهد داشت.
وی گفت: به این ترتیب در میان توده بافت غیرطبیعی که شبیه خوشه انگور است، چند بافت جفتی به وجود خواهد آمد و جنین رشد خود را آغار می‌کند، بنابراین ممکن است جنین یا فقط تعدادی بافت جفتی یا کیسه جنینی وجود داشته باشد. اما حتی اگر جنینی به وجود بیاید در بیشتر موارد آنقدر غیرطبیعی است که نمی‌تواند زنده بماند.
وی افزود: با وجود ترس ناشی از این نوع بارداری‌های غیرطبیعی، پس از طی شدن دوره درمان این بیماری، نه تنها امکان بارداری مجدد وجود خواهد داشت، بلکه عوارض جسمی ناشی از حاملگی مولار نیز به طور کامل رفع خواهد شد.
حبیب زاده گفت: اصلی‌ترین نشانه تشخیصی حاملگی مولار یا تومورهای وابسته به جفت، بررسی سطح هورمون بارداری (بتا اچ سی جی) است که اگر بسیار بالاتر از حد بارداری‌های طبیعی باشد، شک این نوع حاملگی‌ها را افزایش می‌دهد. گرچه سونوگرافی نیز در صورتی که مول کامل باشد، یعنی جنینی تشکیل نشده باشد، در هفته‌های اول بارداری قابل تشخیص است. این بیماری در خانم‌هایی که در سنین بسیار پایین (زیر 20 سال) یا خیلی بالا (بیش از 40 سال) باردار شوند، بیشتر دیده می‌شود. به بیان دیگر هر چه سن مادر بیشتر باشد، خطر بیماری بیشتر است.
وی افزود: البته در برخی مطالعات دیده شده است مصرف درازمدت قرص‌های ضد بارداری و مصرف دخانیات نیز می‌تواند در بروز انواعی از مول موثر باشد. همین طور دیده شده که کمبود ویتامین A و ترکیباتی که بتاکاروتن دارد نیز می‌تواند زمینه ساز انواعی از بیماری مول باشد. همچنین ممکن است سن بالای پدر نیز از عوامل موثر در بروز این نوع حاملگی‌ها باشد.
متخصصان زنان و زایمان تاکید می‌کنند که یک حاملگی مولار می‌تواند ابتدا علائم یک حاملگی معمولی مانند خونریزی‌های پراکنده را داشته باشد، اما پس از مدتی لکه‌ها یا خونریزی بیشتری را به همراه خواهد داشت. این خونریزی می‌تواند شش هفته پس از حاملگی یا دیرتر از آن آغاز شود. همچنین ممکن است با حالت تهوع و استفراغ شدید، انقباض یا تورم شکم همراه باشد.
دکتر حبیب زاده به بزرگ شدن اندازه رحم بیش از حد معمول برای حاملگی چند هفته‌ای، پرکاری تیروئید یا وجود کیست‌های تخمدانی به عنوان نشانه‌های دیگر حاملگی مولار اشاره می‌کند و می‌گوید: البته بررسی سطح هورمون بارداری و مشاهدات این بیماری می‌تواند به دنبال سقط یا حتی یک حاملگی طبیعی و پس از زایمان اتفاق بیفتد. در مورد مول‌های معمولی، اقدام برای کورتاژ (خارج کردن محصولات جفتی از رحم) به عنوان بهترین راهکار درمانی صورت می‌گیرد، اما در مورد مول‌های مهاجم (مول‌هایی که حالت بدخیمی دارد) نیاز به شیمی درمانی و بررسیهای بیشتر دارد، زیرا ممکن است بیماری به جاهای دیگر از جمله ریه، کبد یا مغز انتشار پیدا کند و باعث خطرات بیشتری برای بیمار شود.
متخصص زنان اضافه می‌کند: در مول‌های معمولی پس از بررسی های شش ماهه و تائید پایین بودن سطح هورمون بتا اچ سی جی امکان بارداری مجدد وجود دارد. اما این بررسی‌ها در انواع بدخیم بیماری باید تا حداقل یک سال ادامه یابد و در این مدت نیز باید از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود. خطر افزایش احتمال مرگ جنین، نقص مادرزادی، زایمان زودرس یا دیگر عواقب، پس از درمان حاملگی مولار وجود ندارد. البته انجام بررسی‌ها حتی پس از بارداری و زایمان نیز ضروری است.
یکی از سئوالات زنان باردار این است که آیا در صورت تشکیل نشدن قلب جنین باید سقط صورت پذیرد و یا به بارداری ادامه داد؟
در این رابطه دکتر حبیب زاده، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی می‌گوید: قلب جنین از هفته ششم گاها و از هفته هفتم قطعا باید با سونوگرافی دیده شود و حتی نوار آن ترسیم شود و اگر دیده نشود یا حاملگی دیرتر اتفاق افتاده و یا جنین رشدش دچار اشکال است. ولی در هفته دوازدهم حتما باید جنین دارای قلب با ضربان منظم بین 120 تا 140 ضربه در دقیقه باشد، در غیر این صورت جنین از بین رفته و حتما باید سقط شود. ادامه دادن به حاملگی جنین فاقد قلب برای مدت بیش از یک ماه گاهی ممکن است تغییرات هیداتیفرم یا بچه خوره را به وجود آورد که توجه و دقت درمانی بیشتری را می‌طلبد.
آدرس و شماره تماس دکتر میترا حبیب زاده، متخصص، جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان مهزاد، ساختمان لقمان ۳، طبقه 2
شماره تماس: 09153414736_33431204
نظر دهید