عوامل ایجاد بارداری چندقلویی
دکتر میترا حبیب‌زاده، متخصص و جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در گفت‌وگو با سرویس سلامت باریش نیوز در مورد دوقلوزایی، اظهار کرد: بعضی‌ها برای اینکه تنها یک‌بار درد بکشند و بعضی دیگر از ترس دوباره باردار نشدن، آرزو می‌کنند در اولین تجربه مادر شدن‌شان صاحب دو فرزند شوند. دوقلوزایی، این روزها به لطف پیشرفت‌های پزشکی بدون نیاز به ژن‌ها ممکن شده و زنانی که آرزوی داشتن دو فرزند همسال را دارند، با چند میلیون تومانی هزینه می‌توانند به این خواسته‌شان برسند. برخی ادعا می‌کنند حتی رنگ چشم فرزند آینده را هم می‌توانند تغییر دهند و گروهی دیگر با اطمینان از توانایی‌شان در تعیین جنسیت نوزاد حرف می‌زنند.
در ادامه این موضوعات را با دکتر حبیب زاده، متخصص زنان در میان گذاشتیم. او ادعای پزشکان در این موارد را رد نمی‌کند اما معتقد است چنین دخالت‌هایی در فرآیند باردار شدن، آداب خودش را دارد و البته صددرصد هم نیست و فقط خداست که می‌داند در انتهای ماجرا چه اتفاقی می‌افتد. در ادامه این مطلب، دکتر حبیب زاده شما را با راه‌های تعیین جنسیت و حتی مشخص کردن تعداد فرزندانی که قرار است به دنیا بیاورید، آشنا می‌شوید.
وی افزود: دوقلویی معمولا به دو صورت اتفاق می‌افتد: تک‌تخمکی و دوتخمکی؛ در واقع دو سوم از موارد دوقلوزایی دوتخمکی هستند و یک‌سوم تک‌تخمکی. در دوقلویی تک‌تخمکی، جنین در مراحل ابتدایی به دو سلول همسان تقسیم می‌شود و دوقلوهای همسان به‌وجود می‌آیند. به عبارتی از یک تخمک دو جنین تشکیل می‌شود که از لحاظ ژنتیک و ظاهر بسیار به هم شبیه هستند. در دوقلویی دو تخمکی نیز دو تخمک با دو اسپرم لقاح حاصل می‌کنند و دو جنین تشکیل می‌دهند که می‌توانند مشابه یا غیرمشابه و دختر یا پسر باشند.
وی در ادامه به اینکه احتمال دوقلوزایی چه زمانی بیشتر است اشاره کرد و گفت: اگر دوقلوزایی در خانواده مادری شایع باشد احتمال اینکه دختر خانواده هم دوقلو باردار شود، افزایش می‌یابد بنابراین دوقلوزایی بیشتر از خانواده مادری به ارث می‌رسد و هرچه نسبت فردی که دوقلو به دنیا آورده با شما نزدیک‌تر باشد، احتمال وقوع آن بیشتر می‌شود؛ برای مثال اگر مادر، خواهر و خاله سابقه دوقلوزایی داشته باشند، احتمال دوقلوزایی در دختر خانواده بیشتر می‌شود تا اینکه برای مثال دخترخاله سابقه دوقلوزایی داشته باشد.
وی ادامه داد: علاوه بر این احتمال دوقلوزایی در سنین بالا و سنین پایین بیشتر است که در سن بالا این موضوع بیشتر بر اثر داروهای تحریک تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد. همچنین ماه اول بعد از قطع قرص ضدبارداری احتمال دوقلوزایی زیاد است، مثل زمانی که تحریک تخمک‌گذاری انجام شده باشد اما نوع خوراکی‌های مصرفی و رژیم غذایی تاثیری بر دوقلوزایی نمی‌گذارد.
حبیب زاده گفت: شایع‌ترین راه برای دوقلوزایی استفاده از داروهای کمک باروری مثل قرص کلومیفن سیترات و آمپول‌های HMG است. این داروها باعث تحریک تخمک‌گذاری می‌شوند بنابراین با مصرف آن‌ها به جای اینکه در هر سیکل ماهانه فقط یک تخمک آزاد شود معمولا ۲ یا ۳ یا تعداد بیشتری تخمک آزاد می‌شود، به این ترتیب شانس دوقلوزایی و چند قلوزایی افزایش پیدا می‌کند. البته این داروها باید حتما با تجویز پزشک و با کنترل سونوگرافی مصرف شوند. معمولا در روز دوازدهم سیکل ماهانه سونوگرافی انجام می‌شود و اگر تعداد فولیکول‌ها بیشتر از یکی باشد احتمال دوقلوزایی وجود دارد.
وی افزود: در بارداری‌های IVF هم چون معمولا بیش از یک جنین در رحم قرار داده می‌شود به طور اتفاقی ممکن است دوقلوزایی رخ دهد. البته در این مورد هم چون از داروهای تحریک تخمک‌گذاری استفاده می‌شود، احتمال دوقلوزایی باز هم افزایش می‌یابد. از لحاظ هزینه هم باید گفت اگر برای دوقلوزایی فقط از قرص کلومیفن استفاده شود، هزینه زیادی برای بیمار رقم نمی‌خورد اما اگر از آمپول‌های HMG یا IVF استفاده شود، هزینه خیلی بالا می‌رود.
حبیب زاده گفت: جنسیت نوزاد توسط کروموزوم‌های جنسی تعیین می‌شود و بعد از تعیین شدنش راهی برای تغییر آن وجود ندارد. دو نوع کروموزوم جنسی در بدن وجود دارد: کروموزوم X و کروموزوم Y. کروموزوم تعیین‌کننده جنسیت برای خانم‌ها X و برای آقایان Y است. در واقع سلول جنسی زن (تخمک) دارای فرمول XX است و به فرزندش می‌تواند فقط یک کروموزوم X بدهد. اما سلول‌های جنسی مرد (اسپرم) دارای دو نوع کروموزوم جنسی Y و X است.
وی افزود: بنابراین بسته به اینکه کدام نوع اسپرم (حاوی X یا Y) با تخمکی که حاوی کروموزوم X است ترکیب شود، جنسیت جنین مشخص می‌شود. اگر اسپرم حاوی کروموزوم Y موفق به نفوذ در تخمک شود، جنین پسر خواهد بود و اگر اسپرم حاوی X به تخمک وارد شود، جنین دختر می‌شود. به عبارت دیگر اگر دو کروموزوم X باشند جنسیت مونث و اگر یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y باشد، جنسیت مذکر می‌شود بنابراین در اولین زمانی که لقاح انجام می‌شود و کروموزوم‌ها با هم ترکیب می‌شود، جنسیت مشخص می‌شود و دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد.
حبیب زاده به عواملی که احتمال دوقلوزایی را بیشتر می‌کند اشاره کرد و نام برد:
1. سابقه خانوادگی و وراثت
2. قومیت یا نژاد
3. قد و وزن
4. سن مادر
5. بارداری بیشتر
6. درمان‌های باروری
7. لقاح آزمایشگاهی
8. لقاح داخل رحمی
متخصص زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در پایان تصریح کرد: در دوقلوزایی متاسفانه خطر سقط، زایمان زودرس و ناهنجاری جنینی سه تا پنج برابر بارداری عادی است. همچنین احتمال پاره شدن کیسه آب دیابت و فشارخون هم در این بارداری‌ها بیشتر است بنابراین اگر قصد دوقلو باردار شدن دارید باید بدانید بسیاری از پزشکان به دلیل خطرات زیادی که به همراه دارد شما را از انجام آن منع می‌کنند.
آدرس و شماره تماس دکتر میترا حبیب زاده، متخصص، جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان مهزاد، ساختمان لقمان ۳، طبقه 2
شماره تماس: 09153414736_33431204
نظر دهید