آندومتریوز از تشخیص تا درمان
دکتر میترا حبیب‌زاده، متخصص و جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در گفت‌وگو با سرویس سلامت باریش نیوز اظهار کرد: آندومتریوز در سال‌های اخیر با بالا رفتن سن ازدواج و صنعتی شدن جوامع در بین خانم‌ها شیوع بیشتری پیدا کرده است. شیوع سالانه ابتلا به بیماری آندومتریوز، حدود 1.6 مورد در 1000 خانم بین 15 تا 49 سال ذکر شده است. البته در خانم‌هایی که نازایی دارند، شیوع آندومتریوز بالاتر است. 40 تا 50 درصد خانم‌هایی که از درد مزمن لگنی رنج می‌برند به آندومتریوز مبتلا هستند. همچنین از هر 10 خانم نابارور حداقل 2 و حداکثر 5 نفر مبتلا به آندومتریوز هستند. بیشترین تظاهر این بیماری به صورت درد لگنی و نازایی است و به همین خاطر در افرادی که با این شکایت به متخصص زنان و زایمان مراجعه می‌کنند، شیوع آندومتریوز بیشتر است.
وی گفت: آندومتر بافت طبیعی پوشاننده حفره رحم می‌باشد. این بافت به صورت طبیعی در داخل حفره رحم وجود دارد و به صورت سیکلیک و ماهیانه دچار تغییرات قاعدگی می‌شود.
حبیب زاده افزود: تا زمانی که آندومتر در داخل حفره رحم قرار دارد همه چیز طبیعی است اما مشکل زمانی ایجاد می‌شود که این بافت به قسمت‌های دیگر بدن مانند داخل لگن سرک می‌کشد و به طور نابجا در این بخش قرار می‌گیرد. این بافت‌ها در داخل لگن دچار التهاب، خونریزی و چسبندگی داخل لگن شده و همچنین موجب به وجود آمدن کیست‌های شکلاتی به طور مکرر در تخمدان می‌شوند.
وی گفت: با التهاب و کششی که روی اعصاب و بافت ها وارد می‌شود موجب ایجاد درد لگنی مزمن در خانم‌ها شود. معمولا این دردها با شدت زیادی در خانم‌ها و دختران جوان بروز می‌کند و در سنین باروری نیز ممکن است موجب بروز ناباروری شود. اما این بدان معنا نیست که هر شخصی که به آندومتریوز مبتلا است قطعا با مشکل ناباروری رو به رو می‌شود.
حبیب زاده عنوان کرد: شایع ترین مکانهایی که ممکن است درگیر آندومتریوز شود اجزای داخل لگن می‌باشد. همچنین تخمدان و عضله رحم از مهم‌ترین قسمت‌هایی هستند که از هجوم این بافت در امان نیستند. آندومتر اگر داخل تخمدان تشکیل شود کیستی به نام آندومتریوما را می‌سازد.
وی گفت: آندومتریوز در واقع یک بیماری آزاردهنده می‌باشد زیرا علائمی مانند درد مزمن لگنی که ایجاد می‌کند که یکی از علت‌های شایع دردهای لگنی مزمن در خانم‌ها می‌باشد. از علائم دیگر این بیماری می‌توان به دردهای شدید قاعدگی و درد هنگام مقاربت جنسی اشاره کرد که شدت این دردها نسبت به دیسمنوره‌های طبیعی شدیدتر است.
حبیب زاده به نظریه های مختلف در مورد ابتلا به آندومتریوز اشاره کرد و گفت: اگر چه پاتولوژی آندومتریوز هنوز هم نامشخص و ناشناخته است اما برخی از نظریه‌ها در مورد دلیل ایجاد آن مطرح شده است:
اولین تئوری: ممکن است مقداری از خون قاعدگی زمانی که از دهانه رحم دفع می‌شود مجدد از طریق لوله‌ها وارد محفظه شکم شوند. به دلایل مختلفی این خون قاعدگی که شامل پوسته‌های داخل رحم است و به آن آندومتر گفته می‌شود در آن قسمت نشا می‌کنند و از تخمدان، سفاق و لوله رحمی تغذیه کرده و زنده می‌مانند.
تئوری دوم: سلول‌هایی که در دوران جنینی قابلیت تبدیل به بافت‌های مختلف را دارند به علت عوامل نشناخته‌ای داخل حفره لگن تغییر ماهیت داده و تبدیل به سلول‌های آندومتری شوند و تظاهرات بالینی آندومتریوز را ایجاد کنند.
اگرچه تعداد تئوری‌های پاتولوژی آندومتریوز به همین دو مورد ختم نمی‌شود اما دانشمندان تاکنون برای هیچ یک از این نظریه‌ها به اتفاق نظر نرسیدند.
وی افزود: خانم‌هایی که در سن باروری هستند بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به آندومتریوز قرار دارند، زیرا آندومتریوز یک بیماری وابسته به استروژن (هورمون های جنسی) می‌باشد. در واقع همانطور که در بافت طبیعی آندومتر استروژن باعث رشد می‌شود در بافت غیر طبیعی نیز تاثیر می‌گذارد و موجب رشد غیر طبیعی این بافت می‌شود، در نتیجه خانم‌هایی که در سن باروری هستند بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
حبیب زاده گفت: این بیماری با وجود یک سری ضایعات با مشخصات مختلف در داخل لگن تشخیص داده می‌شود. روش تشخیص قطعی این ضایعات لاپاراسکوپی می‌باشد. البته روش‌ها سرمی نیز می‌تواند آندومتریوز را نشان دهد، اما منفی یا مثبت بودن این آزمایشات نمی‌تواند قطعا وجود آندومتریوز را رد یا ثابت کند. لاپاراسکوپی هم در تشخیص آندومتریوز و هم در درمان آن کمک زیادی می‌کند. زیرا در لاپاراسکوپی بزرگ نمایی خوبی وجود دارد و نور مناسبی که طی انجام لاپاراسکوپی در محدوده مورد نظر ایجاد می‌شود پزشک را تشخیص و درمان این بیماری کمک کند. آندومتریوز ممکن خود را با کیست، ضایعات عمیق و درد شدید در بیمار نشان دهد.
متخصص زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در پایان به اینکه آیا آندومتریوز قابل درمان است، اشاره و تصریح کرد: با تشخیص و بررسی عوامل تاثیرگذار در بروز آندومتریوز بهتر می‌توان در مورد درمان آن تصمیم گرفت. کافیست اثر هورمون استروژن را بر آندومتر حذف شود. البته شدت علائم، محل آناتومیک ضایعات و همینطور ضرورت حفظ باروری و یا عدم ضرورت آن در انتخاب راهکار درمانی اهمیت بسیاری دارد. اغلب در افرادی که به آندومتریوز مبتلا هستند، این مساله با آنها درمان گذاشته می‌شود که اگر بارداری آنها با مشکل رو به رو شود حتما از این نظر بررسی شوند تا درمان‌های لازم در این مورد انجام شود. درمان دارویی در بسیاری از بیمارانی که مشکوک به وجود بیماری آندومتریوز هستند یا قبلا به آندومتریوز مبتلا بوده‌اند قدم اول می‌باشد. البته درمان دارویی در بیماران نابارور، برحسب کیس با افراد دیگر متفاوت می‌باشد و درمان ناباروری در این افراد قدم بعدی می‌باشد.
حبیب زاده افزود: اما کسانی که با درد مواجه می‌شوند و درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهند و یا اگر کیست‌های عود کننده‌ای دارند که به درمان‌های داروی جواب نمی‌دهد و بزرگ شده‌اند، لازم است که یک مداخله‌ای برای آنها انجام شود. لاپاراسکوپی یکی از بهترین روش‌های درمان نیز می‌باشد. در واقع لاپاراسکوپی نوعی از روش درمانی جراحی می‌باشد که به واسطه آن بیمار بدون اینکه درد و دوره نقاهت طولانی داشته باشد به درد و چسبندگی کمتری دچار می‌شود.
آدرس و شماره تماس دکتر میترا حبیب زاده، متخصص، جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، نرسیده به برج آسمان، مجتمع زیتون، طبقه 2 واحد 3
شماره تماس: 09153414736-33431204
نظر دهید