جستجوی بیم و امید در ته فنجان‌های قهوه!
به گزارش سرویس اجتماعی باریش، فرقی نمی‌کند با چه بیم و امیدی آمده باشند، استرس،اضطراب و دلهره وجه مشترک بیشتر کسانی است که به بهانه‌های مختلف سراغ آدرس فالگیر را می‌گیرند.
البته در این میان کسانی هم هستند که فال گرفتن و طالع بینی برایشان دیگر به یک تفریح و سرگرمی تبدیل شده یا به قول خودشان اعتیاد پیدا کرده‌اند و فال گرفتن پای ثابت دورهمی‌های دوستانه و خانودگی‌هایشان شده است.
اگر بررسی اجمالی روانشناسی و جامعه شناختی از رفتار کنشگرانی که به هر دلیل برای حل مشکلات خود به فالگیرها پناه می‌برند، داشته باشیم متوجه می‌شویم که استیصال فکری و درماندگی فردی برای حل مشکلات، جستجوی چاره را برای آنها در خارج از توانایی‌های موجود رقم زده و فرد را جدای از اینکه مرد باشد یا زن، تحصیل کرده باشد یا کم سواد به سمت گزاره‌هایی چون فال بینی می‌کشاند.
تلقین اثربخش ترین موضوع در بروز پدیده فالبینی است
سیامک جعفرزاده، مدرس دانشگاه و کارشناس دینی در گفتوگو با باریش، اظهار کرد: گرچه در آموزه‌های دینی به تاثیر علم نجوم در زندگی انسان‌ها اشاره شده اما این امر موئد طالع بینی نیست و پدیده فال بینی در واقع نوعی جهالت معرفی می‌شود که افراد از پرداختن به آن به شدت نهی شده‌اند.
وی با بیان اینکه فالبینی و طالع‌بینی در فرهنگ اسلامی برابر با شرک است، ادامه داد: دعا و دعاکردن جایگاهی جداگانه از فالبینی دارد و برعکس موضوع دعا کردن در فرهنگ اسلامی و از سوی اولیای الهی توصیه می‌شود اما لزومی ندارد که حتما دعا در شرایطی که در جامعه امروز باب شده انجام گیرد.
جعفرزاده تصریح کرد: آنچه در بحث طالع بینی و فال بینی مطرح است بحث تلقین و اعتماد کردن است گاهی اوقات یقین داشتن افراد به چیزی موجب می‌شود اثر آن در زندگی فرد بدوی باشد و از همین رو افراد تصور کنند که حتما فال بینی در زندگشان اثر داشته در حالی که بیشتر تاثیر تلقین بوده است.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: افرادی که فالبینی می‌کنند در بسیاری از اوقات از کلیات موضوع سوء استفاده کرده و این اطمینان را به فرد می‌دهد که هر حرفی را می‌زنند باور کند، به طور مثال به فرد می‌گوید شما دشمنی داری که لاغر است، بدون شک در اطرافیان این فرد حتما کسانی با این مشخصات وجود دارد.
وی ادامه داد: استفاده از کلیات برای مطرح کردن موضوعات جهت جلب اعتماد افراد باعث می‌شود که فرد به اطرافیان خود نیز بدبین و شکاک شده و چه بسا که زیان‌های جبران ناپذیری به آبرو، حیثیت، مال و جان افراد وارد کند.
جعفرزاده با بیان اینکه زودباوری و ساده اندیشی ویژگی اصلی افرادی است که به فال‌بین و طالع بین رجوع می‌کنند، خاطرنشان کرد: در برخی مواقع دیده می‌شود که فال بینی در یک شهر به شدت تبلیغ می‌شود و متاسفانه انتظاری که مردم از فال‌بین‌ها دارند این است که حتما از غیب برایشان خبر دهد در حالی که این موضوع از دسترس انسان خارج است و تنها خداوند از عالم غیب خبر دارد.
افراد در فالبینی به دنبال تامین لذت‌های کوتاه مدت هستند
تورج محمدزاده، روانشناس و مشاور امور خانواده در گفتوگو با باریش در تشریح علل رجوع افراد به فالگیرها، اظهار کرد: هر اندازه نسبت گریز افراد از مسئولیت‌های اجتماعی خود بیشتر باشد پدیده رجوع به فال‌بین و فالگیر در جامعه رواج پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه بیشتر افرادی که به فالگیر و یا دعانویس‌ها برای حل مسکلات خود مراجعه می‌کنند، اغلب انسان‌هایی هستند که در پی انکار واقعیت و گریز از مسئولیت و عواقب رفتارها و واکنش‌هایشان هستند، افزود: افرادی که متوسل به فال‌بین می‌شوند چون به خاطر انتخاب‌هایی که در زندگی داشته‌اند، با مشکل روبرو می‌شوند سعی دارند از این طریق مسئولیت کارهای خود را به عوامل بیرونی نسبت دهند.
این مشاور امور خانواده معتقد است آماده‌سازی افراد برای پذیرش مسئولیت کارهایی که انجام می‌دهند موضوعی است که در کنار حوزه آموزش باید در پرورش روح در دوران کودکی مورد توجه قرار گیرد چراکه قوانین و آموزش و پرورش است که اهرم لازم برای دعوت افراد در جامعه به پذیرش مسئولیت را دارد.
این «واقعیت درمانگر» بر این باور است افرادی که به خاطر مسائل زندگی مشترک و یا هر دلیل دیگری به فالگیر و دعانویس‌ها متوسل می‌شوند در واقع نوعی رنج روانی، خانوادگی و اجتماعی را برای خود پایدار می‌کنند در حالی که شرایط بیرونی در مشکلات تنها 10 درصد سهیم است و ریشه اصلی معضلات را باید در درون خود انسان جستجو کرد.
این دکترای روانشناس ادامه داد: نتیجه تحقیقات واقعیت درمانی نشان می‌دهد که انسان برای حل یک مشکل خود 3 هزار حق انتخاب دارد و شرایط فعلی نتیجه انتخاب‌های خود فرد است و عوامل بیرونی سهم اندکی در مهیا شدن شرایط دارند، گرچه پیشنهادهایی می‌شود اما انتخاب‌گر نهایی خود فرد است.
محمدزاده، با تاکید بر این مطلب که مسئولین از موضوع تهاجم فرهنگی در جامعه غفلت کرده‌اند، معتقد است که تهاجم فرهنگی در چند فیلم خلاصه نمی‌شود بلکه مجموعه‌ای از ایده‌ها و تفکرات القایی است که به تدریج وارد جامعه نشده است.
آرامش کاذب پیامد توسل به فالبینی است
رسول بابازاده، کارشناس اجتماعی در گفتوگو با باریش معتقد است که افراد به طور ذاتی و درونی تمایل به اطلاع داشتن از اتفاقات آینده دارند و این موضوع ریشه‌ای تاریخی دارد.
وی ادامه داد: عدم آگاهی کافی از علل و عوامل تاثیرگذار در سیر و روند زندگی در برخی از انسان‌های باعث می‌شود که متوسل به افراد فالگیر و رمال شوند تا شاید با اطلاعاتی که رمالان به آنها می دهند از نظر نیازهای روانی و اجتماعی خود را آرام کنند.
این جامعه شناس معتقد است که مراجعه به فال بینی و طالع بینی که عموما اساس و مبنای صحیح دینی و علمی ندارد در واقع ترویج خرافه انگاری باورهای اجتماعی به شمار می رود و سبب می شود که جامعه در بروز پدیده‌های زندگی به جای حل منطقی و علمی علل بروز آن را به عوامل خرافی نسبت دهد که باید با دعا، طلسم و فالبینی رفع شود.
بابازاده بر این باور است که رجوع به فال بینی باعث ایجاد امیدواری کاذب در افراد می‌شود و چنانچه فرد از این مسیر به هدف ذهنی خود و نیاز روانی حاصل از حل مشکلات نرسد، دچار نوعی سرکوب اجتماعی، روانی و استیصال شخصیتی می‌شود.
وی همچنین به نقش رسانه‌ها به ویژه شبکه‌های مجازی در رونق فالبینی و ترویج خرافه انگاری در جامعه اشاره کرد و افزود: به نظر می‌رسد به هر اندازه آگاهی و سواد عمومی در جامعه افزایش پیدا کند اعتقاد به باورهای خرافی که منشاء معتبری ندارد کاهش یابد اما در عمل تبلیغات شبکه‌های اجتماعی با توجه به اینکه از نظارت و کنترل کمتری برخوردار است، به گسترش برخی باورهای خرافی دامن می‌زند.
این جامعه شناس معتقد است زمانی که زمام امور در زندگی اجتماعی و شخصی افراد به دست افراد رمال و کف‌بین که به دنبال سود مالی هستند، بیفتد جامعه سیر انحطاط فرهنگی را طی می‌کند و خرافه به جای علم و آگاهی در تصمیم‌گیری‌های افراد نقش اثربخشی خواهد داشت.
پدیده طالع‌بینی و فال‌گیری از روش‌هایی است که انسان امروز برای باخبر شدن از اتفاقات آینده زندگی خود به آن چنگ می‌زند و البته در این بین شیوه های مختلف تبلیغ سنتی و مدرن نیز به ترویج و اشاعه این پدیده کمک کرده تا جایی که امروز فالبینی به یکی از شغل‌های سودآور و پردرآمد جامعه تبدیل شده است.
اما فال و طالع‌بینی تا چه اندازه می‌تواند صحت داشته باشد و تا چه میزان می‌توان به علم فالگیر و رمال که خودش در حل مشکلات زندگی شخصی‌اش درمانده شده، استناد کرد، سوالاتی است که پاسخ آن از سوی افراد مختلف می‌تواند قابل تامل باشد.
سرنوشت و تقدیر انسان‌ها موضوعی نیست که بتوان صراحتا آن را در بین سخنان فالگیر، اشکال و تصاویر کف فنجان‌های قهوه جستجو کرد چراکه خداوند در آیات قرآنی نیز به روشنی بیان کرده که سرنوشت هر قومی تنها به دست خودشان تغییر می‌کند.
نظر دهید