موسيقي عاشيقي مبلغ مكتب اسلام و ارزشي ترين هنر است
مسئول واحد موسيقي حوزه هنري آذربايجان غربي گفت: موسيقي عاشيقي مبلغ مكتب اسلام و ارزشي ترين هنر در خطه آذربايجان است.
به گزارش باریش، داريوش عليزاده روز شنبه در گفت و گو با خبرنگاران افزود: رسالت اصلي عاشيق ها تبليغ دين اسلام با زبان موسيقي است.
وي ادامه داد: براي اينكه عاشيق دين اسلام را تبليغ كند، بايد سه مرحله طريقت، شريعت و حقيقت را طي كند و به عبارتي عاشيقي كه اسلام را تبليغ مي كند، بايد در نخستين گام راه درست را انتخاب كرده و سپس به شناخت اسلام پرداخته و پس از آن به حقيقت كه خداوند متعال است، دست پيدا كند.
مسئول واحد موسيقي حوزه هنري استان با بيان اينكه موسيقي عاشيقي در دوران صفويه رونق يافت، گفت: با توجه به اينكه شاه اسماعيل صفوي خود عاشيق بود و از طرف ديگر براي تثبيت مذهب تشيع تلاش مي كرد و براي گسترش اين مذهب به عاشيق ها احترام زيادي قائل مي شد چنان كه از عاشيق هاي معروف دوران صفويه مي توان به پيرسلطان ابدال اشاره كرد كه در تركيه از طرف خضر پاشا مذهب تشييع را تبليغ مي كرد.
اين كارشناس موسيقي به نقش عاشيق ها در جنگها نيز اشاره كرده و افزود: عاشيق ها در جنگ ها و لشگركشي ها نيز با ساز و سخن، سربازان را به شور مي آوردند.
عليزاده مكتب عاشيقي اروميه را تنها مكتبي عنوان كرد كه به ثبت ملي رسيده و اصالت ها و ارزش ها را حفظ كرده و بر خلاف ساير مكاتب عاشيقي از مسير اصلي خود منحرف نشده است.
وي اضافه كرد: مكتب عاشيقي اروميه از 54 مقام يا هاوا تشكيل شده كه مصري، دوبيتي، حلبي، سياستاپو، تجنيس، ديوان، تاجري، غربتي و امراهي از جمله اين نواهاست كه اغلب جنبه عرفاني و اجتماعي دارد.
مسئول كانون عاشيق هاي استان آذربايجان غربي ادامه داد: اين نامگذاري ها يا بر اساس منطقه جغرافيايي و يا به نام فرد بوده است چنان كه سياستاپو نام منطقه اي در اوكراين است كه زماني تحت حاكميت ترك ها بوده است.
وي افزود: در موسيقي عاشيقي شعرها 15 هجايي هستند و گرايلي و دوداغ ديمه نيز از جمله سبك هاي شعري اين نوع موسيقي محسوب مي شود.
عليزاده باللو مسكين، دوللو مصطفي، عباس طوفارقانلي، خسته قاسيم و عارف بزرگ گول هارطون را از جمله شاعراني برشمرد كه عاشيق ها از شعرهاي آنها استفاده مي كنند.
اين كارشناس موسيقي با بيان اينكه به ساز عاشيق قوپوز مي گويند، افزود: در مكتب عاشيقي اروميه ساز هفت سيم، 14 پرده دارد و داراي 72 هاوا(نوا) است كه اكنون 54 هاوا از آنها باقي مانده است.
وي در توضيح ارتباط ساختار فيزيكي ساز با اين اعداد بيان كرد: چون اين موسيقي عاشيقي، موسيقي عرفاني است بنابراين وجود هفت سيم در ساز به علت مقدس بودن اين عدد در اسلام و مشرق زمين، همچنين 14 پرده به نام چهارده معصوم و 72 هاوا به ياد 72 شهيد كربلا نامگذاري شده است.
مسئول كانون عاشيق هاي آذربايجان غربي گفت: اين استان داراي 90 نفر عاشيق است كه در شهرهاي اروميه، خوي، مياندوآب، سلماس، ماكو و بازرگان حضور دارند اما بيشترين عاشيق ها متعلق به اروميه است.
وي افزود: نقش تبليغ كننده دين اسلام و مذهب تشيع در مكاتب ديگر موسيقي عاشيقي از بين رفته و تبديل به ترانه شده اما تنها مكتب موسيقي عاشيقي اروميه رسالت اصلي موسيقي عاشيقي را حفظ كرده است.
مسئول واحد موسيقي حوزه هنري استان آذربايجان غربي ادامه داد: به علت وقايع و حوادث مختلف در آذربايجان غربي به خصوص اروميه همانند قتل عام جيللوها، حمله روس ها و حوادث خونين ديگر، تاريخ مدوني از زمان پيدايش موسيقي عاشيقي در اين استان در دسترس نيست و تنها مي توان در بيان اين موسيقي از 100 سال قبل كمك گرفت.
عليزاده، دوللو مصطفي را كه 200 سال قبل در روستاي باراندوز اروميه زندگي مي كرد، كاملترين عاشيقي مي داند كه تمام خصوصيات و شرايط هنر عاشيقي و همچنين مسلط بودن به ساز، هنر و ادبيات و شعر را دارد.
وي گفت: آثار و شعرهاي دوللو مصطفي هر چند در جايي ثبت نشده اما به صورت شفاهي به دست ما رسيده و در يادها جاودانه مانده است و هر چند كه پس از او عاشيق هاي زيادي آمده اند، اما هيچ كدام مطابق با شرايط اين هنر حركت نكرده و تنها نام عاشيقي را يدك كشيده اند.
*****
موسيقي عاشيقي درحال انقراض است
مسئول كانون عاشيق هاي آذربايجان غربي اضافه كرد : متاسفانه موسيقي عاشيقي با مشكلات بزرگي مواجه شده و مي توان گفت ارزشي ترين و قديمي ترين هنر اين استان در حال انقراض است و براي احياي آن نه در گذشته تلاشي صورت گرفته و نه امروز تلاشي صورت مي گيرد.
وي بيان كرد: نسل جوان ما موسيقي عاشيقي را به خوبي نمي شناسد و هنوز نتوانسته با آن ارتباط برقرار كند و در گذشته نيز برنامه ريزي جامعي براي معرفي آن صورت نگرفته است.
عليزاده اظهار كرد: متاسفانه برخي افراد سودجو به خاطر مبلغي ناچيز به نام عاشيق اقدام به خواندن ترانه هاي مبتذل كرده و حرمت اين موسيقي اصيل و هدفدار را مي شكنند.
اين كارشناس موسيقي اضافه كرد: در تفرجگاه هاي شهر افرادي فرصت طلب آهنگ هاي لس آنجلسي و زيرزميني را در كسوت لباس عاشيقي و مهمتر از همه با ساز اجرا كرده و بدين وسيله آبروي اين هنر اسلامي را كه هدفش ترويج اسلام ناب محمدي است، از بين مي برند.
وي علت عقب ماندگي و عدم رغبت جوانان به يادگيري اين موسيقي را كم كاري و بي تفاوتي نهادهاي مختلف بيان كرده و افزود: در ترويج اين هنر كم كاري شده و در عمل هيچ كاري صورت نگرفته است در حالي كه كشورهاي همجوار با سرمايه گذاري و مديريت صحيح فرهنگ خود را تبليغ مي كنند.
*****
وجود عاشيق ها از مذاهب مختلف عامل اتحاد در آذربايجان غربي
مسئول واحد موسيقي آذربايجان غربي اضافه كرد: وجود عاشيق از مذاهب مختلف اعم از شيعه، سني، ترك و آشوري به وحدت بين اقوام مختلف قوام بخشيده و توانسته اين اتحاد را پررنگتر كند چنان كه عاشيق هايي چون عاشيق يوسف اوهانس و عاشيق يعقوب اوهانس، عاشيق جواد كچه باش، عاشيق فرهاد، عاشيق درويش، عاشيق دهقان، عاشيق ذكريا، عاشيق امراه، عاشيق ميرزا كرگني، دوللو اباذر و مهمتر از همه گول هارطون عارف و شاعري كه شعرهايش توسط عاشيقها خوانده مي شود جزو خادمان اين هنر بومي در آذربايجان غربي هستند.
اين كارشناس موسيقي افزود: مباح ترين موسيقي، موسيقي عاشيقي است و داستانهايي كه توسط اين موسيقي بيان مي شود، در استحكام فرهنگي جامعه نقش بسزايي دارد.
*****
حوزه هنري تنها حامي موسيقي عاشيقي
مسئول واحد موسيقي حوزه هنري آذربايجان غربي گفت: تنها ارگاني كه از اين هنر حمايت مي كند، حوزه هنري آذربايجان غربي است.
عليزاده ادامه داد: اين نهاد فرهنگي هر چند با تمام توان سعي مي كند ولي به علت كمبود يا نبود اعتبارات در برگزاري و اجراي بسياري برنامه ها ناتوان و تنها مي ماند.
ایرنا/
نظر دهید